تله بی ارزشی (طرحواره بی ارزشی) چیست؟ تست تله بی ارزشی

تله بی ارزشی یا طرحواره بی ارزشی یکی از 18 انواع طرحواره درمانی است که به آن طرحواره بی ارزشی هم گفته میشه، تله بی ارزشی مانند دیگر تله های زندگی ریشه در کودکی دارد و آثار آن تمام زندگی ما را فرا میگیرد و باعث احساس بی ارزشی می شود، این مقاله از سایت محمد حسین رفاهی می تواند در درمان این تله به شما کمک کند، با ما همراه باشید تا با 10 نشانه تله بی ارزشی و با راه های درمان تله بی ارزشی آشنا شوید. در ادامه به جواب این سوال که چرا احساس بی ارزشی میکنم ؟؟ خواهیم رسید.

تله بی ارزشی یک تجربه هیجانی پیچیده و چالش برانگیز است که ممکن است به اضطراب، افسردگی، تنهایی یا پریشانی نیز کمک کند. افرادی که به طور مداوم احساس بی ارزشی را تجربه می کنند، لازم است که برای تمرین مراقبت از خود، پذیرش روابط سالم در زندگی خود یا یافتن رضایت در برنامه های روزمره خود تلاش کنند.

تله بی ارزشی چیست؟ و از کجا نشات میگیرد؟

همان طور که در قسمت بالا گفته شد تله بی ارزشی (طرحواره بی ارزشی) یکی از 18 تله های زندگی است که ریشه در کودکی ما دارد، زمانی که در حین انجام کاری پدر، مادر و یا سایر شخصیت ها به ما میگویند: تو نمیتونی این کارو انجام بدی، تو موفق نمیشی. وقتی یک فرد با طرحواره نقص و شرم مواجه می‌شود، احساس می‌کند که به لحاظ شخصیتی، ناکام و بی‌ارزش است. او خود را فردی نامطبوع و ناخوشایند در نظر می‌گیرد و احساس نمی‌کند که به موفقیت، ثروت و خوشبختی لایق باشد.

این طرحواره معمولاً در دوران کودکی شکل می‌گیرد، زمانی که پدر و مادر یا دیگر افراد نزدیک به کودک برایش می‌گویند که نمی‌تواند فلان کار را انجام دهد. تحقیقات نشان می‌دهد که حتی یک تشویق کوچک و بی‌معنی نیز می‌تواند در هنگام انجام کار، بهبود خلق و خوی فرد را بهبود بخشد و باعث احساس شایستگی در وی شود.

تله بی ارزشی جفری یانگ

اقای جفری یانگ در مورد طرحواره بی ارزشی این گونه گفته است:

به یاد داشته باشیم که ممکن است در شکل‌گیری تله بی ارزشی نقشی نداشته باشیم؛ ولی در تداوم آن مسلماً مسئولیم.

 

این جمله این منظور را به ما میرساند که در شکل گیری تله بی ارزشی و طرحواره شکست ما مسئول نیستیم، زیر این تله در کودکی ما ایجاد می شود، اما نباید آن را یکی از نقص هایی از خود بدانیم که هرگز قابل تغییر نیستند، بلکه باید مواقعی که در داخل این تله می افتیم پیدا کنیم و آن تله را از بین ببریم. در ادامه با ما همراه باشید تا با راه های درمان طرحواره بی ارزشی یا نقص آشنا شوید.

مثالی از طرحواره بی ارزشی

آیا تا به حال مانند مثال های زیر فکر کرده اید؟

1. “من قبلاً رژیمم را با خوردن یک تکه کیک به هم ریخته بودم، پس از دوشنبه دوباره رژیم خودم را شروع می کنم!”
2. “من واقعا سردرد بدی دارم. آیا این ممکن است یک تومور مغزی باشد؟!»
3. «همکارم وقتی در راهرو از کنار او می گذرم هرگز سلام نمی کند. او باید از من متنفر باشد!» این افکار نمونه‌های خوبی از تحریف‌های شناختی هستند. همچنین به عنوان «تله‌های تفکر» شناخته می‌شوند. گرفتار شدن در آنها آسان است و ممکن است منطقی نباشند.

این تمایل وجود دارد که باور کنیم افکار در لحظه کاملاً منطقی و واقعی هستند، در حالی که در واقعیت، آنها فقط افکار ما هستند. خودگویی های منفی ما هستند که باعث می شوند ما این افکار را کاملا باور کنیم.

خود گفتاری منفی چیست؟

خودگویی منفی عبارت است از هر گفتگوی درونی که می تواند توانایی شما را برای باور به خود و توانایی های خود برای رسیدن به اهدافتان محدود کند. هر فکری که شما و توانایی شما را برای ایجاد تغییرات مثبت در زندگی یا اعتماد شما به توانایی خود را کاهش می دهد خودگویی منفی نام دارد.

برای پرهیز از تله بی ارزشی باید به دنبال هدف خود از زندگی برویم و یاد بگیریم که چگونه هدف گذاری کنیم؟ تا دیگر احساس بی ارزشی نکنیم.

  دوره آموزش هدف گذاری در زندگی  

نشانه های تله بی ارزشی چیست؟

در ویدئو زیر به چند مورد از نشانه هایی که باعث می شود ما در طرحواره بی ارزشی بیوفتیم را به شما نشان خواهیم داد و راه درمان آن را آموزش خواهیم داد. با ما همراه شوید تا نشانه های طرحواره بی ارزشی را بشناسیم.

وقتی دچار تله بی ارزشی میشویم، در خود احساس فردی حقیر و بی لیاقت میکنمی و در مقابل انتقادها و سرزنش هایی که افراد نزدیگ و اطراف ما میکنند، حساس و خشمگین میشویم و مقایسه های نابجا باعث می شود در خود احساس ناامنی بکنیم.

علائمی که نشان میدهد ما در طرحواره بی ارزشی گیر افتادیم عبارتند از:

1. کشیده شدن به سمت افرادی که با شما سرد برخورد میکنند.
2. افرادی که از خودکم‌بینی و خودخوردی خود رنج میبرند.
3. وقتی که در جمعی هستند حرف مفیدی برای گفتن ندارند.
4. شخصیت واقعی خود را از دیگران پنهان میکنند
5. افرادی که فکر میکنند هیچ ویژگی و یا مهارتی مثبت و با ارزشی ندارند و دچار طرحواره نقص و شرم شده اند.

ممکن است اغلب از این که نتوانسته‌اید تأیید همکاران، همسر یا خانواده خود را به دست بیاورید، غمگین و مضطرب هستید. در این صورت طرحواره پذیرش جویی را فعال کرده اید.

علائمی که نشان میدهد در روابط خود گرفتار تله بی ارزشی شده ایم؟

همان طور که میدانید ازدواج صمیمانه ترین و نزدیک ترین نوع رابطه می باشد، وقتی فردی که در تله بی ارزشی گیر افتاده است ازدواج می کند، بعد از مدتی شخصیت واقعی خود را آشکار می کند و فکر میکنند تنها خودشون هستند که شایسته عشق و محبت به دیگران هستند، این افراد هرگز قبول نمی کنند که همسرشون واقعا دوستش دارد، بزارید برای درک بهتر این موضوع یک سناریو را براتون مثال بزنم.

شما تصور کنید که یک خانم و آقا وارد یک مهمانی می شوند، خانم به صورت ناخودآگاه چشمش میافته به پسرعمو آقا، آقا به خودش میگه :

• نکنه همسرم پسرعموی من را بیشتر از من دوست داره؟
• نکنه که هیکل اون را بیشتر از من بپسنده؟
• نکنه اون جذاب تر باشه؟

و این موقع آقا وارد چرخه حسادت میشه و به دنبال این که یک ضربه به پسرعموش بزنه و پسر عمو خودش را خورد بکنه، درحالی که اصلا همچین اتفاقی پیش نیومده، درحالی که خانم اون آقا را بیشتر از همسرش دوست نداره و اون پسر عمو هم خبر نداره. اما چه اتفاقی افتاد چون اون آقا داخل تله بی ارزشی گیرافتاده بود وارد چرخه حسادت شد.

تاثیر تله بی ارزشی در ازدواج به چه صورت می باشد؟

گاهی اوقات افرادی که دچار تله بی ارزشی هستند، با افراد ایرادگیر وارد رابطه می شوند. افراد ایرادگیر روابط طولانی مدت را دوست ندارند و با چند نفر به طور همزمان دوست هستند. به دنبال جذاب ترین و زیبا ترین افراد هستند و تن به تحقیر می دهند.

1. افرادی که در تله بی‌ارزشی (Worthless traps) هستند معمولا از قرار ملاقات با فردی که با اون رابطه عاطفی دارند امتناع می کنند.
2. معمولا به سمت افرادی جذب می شوند که آن ها را تحقیر میکنند.
3. معمولا به سمت افرادی جذب می شوند که از نظر ذهنی و یا جسمی با آن ها بد رفتاری می کند.
4. افرادی که در تله بی ارزشی هستند معمولا با افرادی راحت هستند که آن ها را نمی شناسند و یا قصد بر شناخت آن ها ندارد.
5. این افراد عاشق کسانی می شوند که سطح خانوادگی و سطح طبقاتی پایینی دارند و آن ها را عمیقا دوست ندارند.
6. در روابط‌شان همسر خود را نادیده میگیرند و یا با آن ها بد رفتاری می کنند.
7. این افراد دوست ندارند روابط بلند مدت داشته باشند، زیرا نمی خواهند که شریک عاطفی‌شان از شخصیت و نواقص شان با خبر شود.
8. افرادی که هم خودخواه باشند و هم دچار تله بی ارزشی گیر افتاده باشند معمولا افرادی را برای ازدواج انتخاب می کنند که پایین تر از آن ها باشند تا طرد و قضاوت نشوند.
9. این افراد با مصرف الکل یا مواد مخدر باعث نابودی زندگی خود می شوند.
10. از لحاظ احساسی، احساسات خود را بروز نمی دهند و با شریک عاطفی خود در این مورد صحبت نمی کنند.
11. مدام افکار منفی را به زبان می آورند و بی حال و بی رمق هستند.
12. خود مراقبتی مانند : دوش گرفتن، غذا خوردن و شستن لباس ها را انجام نمی دهند.

نشانه های طرحواره بی ارزشی

• همش خودشان را با دیگران مقایسه می کنند و به موفقیت های دوستان خود حسادت میکنند.
• همیشه به دنبال این هستند که برای همسرشنان ارزش دارند یا نه
• انتقاد پذیر نیستند و حالت دفاعی و متخاصم به خود می گیرند.
• به شریک عاطفی خود اجازه توهین و حقارت را میدهند.
• فرزندشان را خیلی نقد می کنند و کار های آن ها را کوچک و ناچیز می شمارند.
• از جمع  دوستان دوری میکنند.
• اعتماد به نفس و عزت نفس بسیار پایینی دارند.
• هر شکستی می تواند آن ها را مضطرب کند به طور مثال اخراج شوند.

اگر افکار منفی دائم به ذهن شما خطور می کند و باعث می شود که خود را در معرض توهین و تحقیر قرار دهید پس در مورد کتاب غلبه بر افکار منفی بیشتر بخوانید.

ویژگی های افرادی که دچار نقص شده اند:

بیمارانی که طرحواره نقص و شرم دارند، باور دارند که افراد ناقص، معیوب، حقیر و بی ارزش هستند. آنها از وجودشان در جمع احساس شرمندگی می کنند و تمام ویژگی های شخصیتی خود را با دید منفی ارزیابی می کنند. اغلب احساس بی کفایتی می کنند و در مورد کارهایی که انجام می‌دهند، سخت احساس می کنند. این احساس شرم و نقص همیشگی و در همه اوقات حضور دارد.

آنها از برقراری رابطه با دیگران ترس اجتناب ناپذیری دارند. آنها احساس می‌کنند به خاطر نواقصشان لیاقت صمیمی شدن با دیگران را ندارند و در کنار دیگران احساس ناامنی می کنند، به ویژه در ارتباط با افرادی که به خیال آنها آدمهای بی عیب و نقصی هستند.

ممکن است حسود و رقابت طلب باشند و برای زندگی مشترک همسری عیب‌جو و انتقادگر انتخاب کنند و حتی ممکن است از افرادی که آنها را دوست دارند یا به رابطه با آنها تمایل دارند انتقاد کنند. ویژگیهایی مانند خود بزرگ بینی و افراد کمال گرا که دارای معیارهای سرسختانه هستند، می‌تواند در بیماران خودشیفته نیز دیده شود.

طرحواره نقص و شرم می‌تواند به سوء مصرف مواد، دوری گزینی، اختلال خوردن و مشکلات جدی دیگری منجر شود.

درمان تله بی ارزشی (راههای درمان تله بی ارزشی) 

1. افرادی که دچار تله بی‌ارزشی هستند از عزت نفس و اعتماد به نفس پایینی برخوردارند، پس اولین کار برای درمان تله بی ارزشی(طرحواره بی ارزشی) افزایش عزت نفس و اعتماد به نفس می باشد، ما برای افرادی که عزت نفس و اعتماد به نفس پایینی دارند یک دوره ضبط و منتشر کردیم، دوره افزایش عزت نفس و اعتماد به نفس یک دوره کاملا عملی است و ما به شما قول می دهیم که بعد از دیدن این دوره و انجام تست های مربوطه زندگی شما کاملا تغییر خواهد کرد و باعث رهایی از تله بی ارزشی برای شما می شود.
2. دومین راه حلی که برای درمان تله بی ارزشی مناسب می باشد شناخت الگوهای رفتاری اشتباه است، الگو های رفتاری اشتباه الگوه هایی می باشد که وقتی فرد در تله بی ارزشی گیر میکند به سراغش می آید مانند حسادت، بعد از این که الگوهای رفتاری اشتباه خود را شناختیم آن ها را باید یادداشت کنیم و در مواقعی که داشتیم در تله بی ارزشی گیر می افتادیم به اون الگو های اشتباهی که نوشتیم مراجعه کنیم و از افتادن در این تله جلوگپیری کنیم.
3. آگاهانه از این چرخه بی ارزشی خارج بشه و رفتار خودش را کنترل کند، یعنی اگر که وارد چرخه حسادت شد این رفتار منفی را بشناس و خودش از چرخه حسادت نجادت دهد
4. احساس بی ارزشی دوران کودکی خود را درک کند و کودک آسیب دیده درون خود را حس کند و به آن شناخت پیدا بکند.

   

5. احساس بی ارزشی و نقص خود را کنترل کند، زمانی که احساس ناکارآمدی و حسادت میکند و به یک موضوع خاص حساس می شود تحریک نشود و روی کاغذ یادداشت نماید
6. فهرستی از مردان و یا زنانی که بیشترین و یا کم ترین جذابیت را برای شما ایجاد می کنند را تهیه کنید و انتخاب های خود را برسی کنید
7. یک فهرست از نقاط قوت و ضعف خود تهیه کنید و آن ها را به دقت برسی کنید
8. برای هر کدام از نقاط ضعفی که دارید برنامه ریزی کنید و کم کم آن ها را برطرف کنید
9. به اطرافیانتون اجازه بی احترامی و توهین ندهید
10. اگر افرادی را سرزنش می کردید و یا به آن ها ایراد میگرفتید، از این به بعد این کار نکنید برای درمان تله نقص و شرم مفید است.
11. وقتی در مهمانی و یا در جمعی هستید، سر صحبت را دیگران باز کنید، این کار نتها باعث از بین رفتن خجالتتان می شود بلکه باعث افزایش اعتماد به نفس نیز خواهد شد.

تست تله بی ارزشی

زمان تمام شد!

پایان زمان

 نظر کاربران نی نی سایت درباره تله بی ارزشی

اختیست گفته:

کتاب زندگی خود را دوباره بیافرینید که خانم حذیث گفتن+ از حال بد به حال خوب به شرطانجام همه ی تمرین هاش با پفت و حوصله

اما به نظرم مشاور از همه چیز مفید تره

خورشیدخونه میگه:

بایه حرف من حالت بهتر نمیشه عزیزم

باید از روانشناس کمک بگیری

همینطور روش هایی هست که میتونی روخودت وشخصیتت کارکنی

عاطفه۱۲۳ گفته:

کتاب عزت نفس رو بخونم

تمرین نوشتن موفقیت هات از زمان کودکی تا الان حتی ریزترین ها هر روز تکرار کن البته فقط و فقط باید با حس خوب باشه، تمرین آینه

جمع بندی برای تله ی بی‌ارزشی