راههای افزایش عزت نفس در دانش آموزان کدامند؟

پیش از صحبت درباره افزایش عزت نفس در دانش آموزان لازم است تا اندکی راجع به بزرگسالان صحبت کنیم. می‌خواهیم کمی به عقب بازگردید و خودتان را در دوران دانش‌آموزی تصور کنید. به چه میزان معلمان و والدین شما با برخی از رفتارهای مخرب خود کاری کردند تا شما امروزه احساس ارزشمند بودن نکنید؟ اگر چنین نبوده آیا در اطرافیان خود دیده‌اید که تنها با انجام یک رفتار آسیب‌زننده از سوی آموزگاران راه و مسیر زندگی‌شان تغییر کند؟

با این اوصاف متوجه وجود موهبتی به نام عزت‌نفس در دانش‌آموزان و کودکان می‌شویم. دورانی که زمینه‌ساز بسیاری از ویژگی‌های اخلاقی و هویت ما است. عزت نفس در مجموعه به معنای احساس ارزشمند بودن و دوست داشتن درونی خود است. با سایت محمد حسین رفاهی همراه باشید تا با روش‌های متعدد افزایش عزت نفس دانش آموزان آشنا شوید.

نقش معلم در افزایش عزت نفس دانش آموزان چیست؟

احتمالاً خود شما یا اطرافیانتان در مواقعی به یاد یکی از معلمان خود می‌افتید. برخی از افراد به‌واسطه موفقیت‌های خود از معلمشان به نیکی یاد می‌کنند. برخی دیگر خاطراتی را به یاد می‌آورند که معلم کلاس با رفتارهای تحقیرآمیز توانسته هویت آن‌ها را زیر سؤال ببرد. رفتارهای تحقیرآمیزی که اثرات آن‌ها تا دوران بزرگسالی امتداد داشته است.

از همین رو این افراد به دلیل عزت‌ نفس پایین نتوانسته‌اند خودشان را دوست داشته باشند. دانش‌آموزان ساعات زیادی از روز را در کنار معلمان خود سپری می‌کنند؛ بنابراین آن‌ها نقش بی‌بدیلی در افزایش یا کاهش عزت‌نفس دانش‌آموزان دارند. این امر از جهات مختلف علاوه بر تأثیرگذاری فردی، به‌صورت کلان بر جامعه نیز تأثیرات به سزایی دارند.

افراد بسیاری وجود دارند که به دلیل رفتارهای مخرب آموزگاران خود نتوانسته‌اند ارزشمندی خود را کشف کنند. در نتیجه در رفتار با دیگران و انجام فرایند کاری خود ناموفق بوده‌اند. به همین دلیل است که می‌گوییم این امر آسیب جدی به جامعه می‌زند؛ بنابراین معلمان با استفاده از راهکارهای مشخصی در کنار والدین می‌توانند باعث افزایش عزت نفس در دانش آموزان شوند. در ادامه به بررسی این راه‌ها می‌پردازیم.

نکاتی برای افزایش عزت نفس دانش آموزان

• روی نکات مثبت آنها تمرکز کنید.
• فقط انتقاد سازنده داشته باشید.
• دانش آموزان را تشویق کنید چیزهایی را که در مورد خودشان دوست دارند پیدا کنند.
• انتظارات واقع بینانه تعیین کنید.
• به دانش آموزان بیاموزید که از اشتباهات خود درس بگیرند.

چگونه عزت نفس دانش آموزان را افزایش دهیم

با استفاده از انجام یک سری از کارها می‌توانید باعث افزایش عزت نفس در دانش آموزان شوید. این روش‌ها به شرح زیر است.

1. افزایش عزت نفس در دانش آموزان؛ تشویق کردن را فراموش نکنید

تشویق کردن می‌تواند باعث شود تا انسان‌ها با عزمی راسخ به سمت رشد و پیشرفت حرکت کنند. این مورد درباره دانش‌آموزان به‌شدت تأثیرگذار است. شخصیت و هویت کودکان همانند گیاهی است که در اوایل رشد خود قرار دارد. این گیاه نیاز به مراقبت و آبیاری مناسب دارد؛ بنابراین تشویق و محبت را می‌توان همانند آبی دانست که در خاک گیاه ریخته می‌شود.

در این شرایط می‌توانیم دانش‌آموزانی باشخصیت پربار داشته باشیم؛ بنابراین تشویق کردن و توجه به دانش‌آموزان را به‌هیچ‌ عنوان فراموش نکنید. نکته حائز اهمیت آن است که تشویق و رفتار محبت‌آمیز را صرفاً نباید برای دانش‌آموزانی بذل و بخشش کرد که نمرات خیلی خوبی می‌گیرند.

تمامی دانش اموزان استعدادشان در حیطه مطالعه دروس نیست.همه نمی توانند دکتر یا مهندس شوند. ممکن است برخی از آن ها در زمینه های ورزشی استعداد داشته باشند.در واقع مطالعات مختلف نیز نشان داده است که تشویق دسته جمعی کلاسی می تواند تاثیر بسیار مثبتی به جای تشویق های شخص محور داشته باشد.

برای افزایش عزت نفس در دانش آموزان؛ به موارد کوچکی که پیشرفت دانش‌آموزان را نشان می‌دهد، توجه کنید. به طور مثال اگر دست خط یکی از دانش‌آموزان نسبت به گذشته بهتر شده او را حتماً تشویق کنید؛ بنابراین تنها با نگرفتن نمره خوب نمی‌توان توانایی‌های آنان را نادیده گرفت. از همین رو به این نکته بسیار توجه کنید.

2. افزایش عزت نفس در دانش آموزان؛ شکست هم جزئی از زندگی است

دانش‌آموزانی که عزت نفس پایینی دارند، ممکن است فقط به شکست‌های خود توجه کنند. به همین دلیل خیلی مهم است که بتوانید توجه آن‌ها را به سمت پیروزی‌ها و موفقیت‌هایشان جلب کنید. همچنین باید به آن‌ها آموزش داده شود که در زندگی همه انسان‌ها شکست می‌خورند.

مهم آن است که بپذیرند که این شکست‌ها تنها بخشی از مسیر زندگی است و نباید خود را به‌خاطر آن‌ها سرزنش کنند. در عوض باید از آن‌ها درس بگیرند و از شکست‌ها پلی برای رسیدن به موفقیت بسازند. بدین ترتیب در نهایت می‌توانند نگرشی واقع‌بینانه نسبت به خود پیدا کنند.

راهکارهایی برای افزایش عزت نفس دانش آموزان دبستانی

تنها موارد فوق برای افزایش عزت نفس در دانش آموزان کافی نیست. استفاده از راهکارهای دیگری نیز می‌تواند به‌منظور افزایش عزت‌نفس دانش‌آموزان، به‌ویژه دبستانی‌ها، مؤثر واقع شود. والدین باید بدانند که افزایش اعتماد به نفس در کودکان نیز در تقویت عزت نفس انها ضروری است. می توان به انجام بازی هایی که اعتماد به نفس کودکان را بالا میبرد، شورع به این تقویت کنند.

1.از مقایسه کردن بپرهیزید

ممکن است برخی از معلمان تصور کنند که با تشویق تنها یک یا دو دانش‌آموزمی توانند دیگران را مجاب کنند تا مانند آن‌ها نمرات بالایی بگیرند و باعث افزایش عزت نفس در دانش آموزان می شود. این روش اگرچه در بسیاری از موارد جواب نمی‌دهد اما بیایید فرض کنیم چنین گفته‌هایی می‌تواند موجب نمرات عالی در بین تمامی دانش‌آموزان شود.

سؤالی که اینجا مطرح می‌شود این است که آیا نمره واقعاً ارزش این را دارد که احساس ناکارآمدی را به دانش‌آموزان خود القا کنیم؟ هرکدام از آن‌ها قطعاً استعدادی دارند؛ بنابراین بهتر است در شکوفا کردن استعدادهای آن‌ها تلاش کنیم. مقایسه کردن علاوه بر کاهش عزت‌نفس، می‌تواند بذر نفرت و حسادت را نیز در دل‌های دانش‌آموزان به وجود آورد. از همین رو توصیه می‌شود تا از مقایسه کردن آن‌ها پرهیز کنید.

2. ارتباط برقرار کردن را به آن‌ها آموزش دهید

در افزایش عزت نفس در دانش آموزان، ایجاد ارتباط سالم و مؤثر با افراد دیگر می‌تواند روند رشد فردی و اجتماعی دانش‌آموزان را تسهیل کند. باید به دانش‌آموزان یاد بدهید که بتوانند احساسات و خواسته‌های خود را صادقانه و بدون ترس از قضاوت بیان کنند. این امر در نهایت می‌تواند روان آن‌ها را سالم نگه دارد. به‌خاطر داشته باشید که سرکوب کردن احساسات می‌تواند آسیب‌های جبران‌ناپذیری را شخصیت کودک وارد کند. عزت‌نفس پایین نیز تنها یکی از آسیب‌های وارد شده به آن‌ها در اثر سرکوبی احساسات است.

3. ایجاد بستری مناسب برای مهارت‌های جدید

یکی از عوامل مؤثر بر افزایش عزت نفس در دانش آموزان، ایجاد شرایطی مناسب در مدارس و منزل به جهت شناخت مهارت‌های جدید است. اگر مدرسه صرفاً مکانی باشد که کودکان باید در یک ساعات مشخصی فقط دروس خود را مطالعه کنند و به معلم خود گوش دهند، دیگر نمی‌توانند استعدادهای مختلف خود را کشف کنند. از همین رو با برگزاری دوره‌های مختلف، انجام کارهای عملی و … می‌توان در جهت افزایش عزت‌نفس آن‌ها کوشید.

عوامل مؤثر بر عزت نفس دانش آموزان کدام اند؟

از عوامل مؤثر بر افزایش عزت نفس در دانش آموزان می‌توان به موارد زیر اشاره کرد. کودکان باید اعتماد به نفس صحبت کردن در جمع را داشته باشند که ما مطلبی در رابطه با این موضوع ارائه داده‌ایم.

1. آموزش مسئولیت‌پذیری

از مهم‌ترین نکات افزایش عزت نفس در دانش آموزان، ایجاد احساس مسئولیت در آن‌ها نسبت به اعمال و رفتارهای خود است. در واقع باید به آن‌ها آموزش داده شود تا بتوانند نسبت به مسائل خود تصمیم‌گیرنده باشند. به آن‌ها باید آموزش داده شود که هر تصمیمی که می‌گیرند یک سری مزایا و معایب را در کنار خودش دارد. اگرچه باید مشورت کردن با والدین و معلمان را نیز به آن‌ها آموزش داد.

آموزش مسئولیت‌پذیری برای معلمان و والدین امری سخت تلقی می‌شود. باید آموزش‌های داده شده با نحوه تربیت والدین همسو باشد. به طور مثال آموزش مسئولیت‌پذیری با نوع تربیت بسیار سختگیرانه برخی از والدین همخوانی ندارد. در نتیجه تضادهای مختلفی در درون دانش‌آموز شکل می‌گیرد.

از طرف دیگر دانش‌آموزان در اوایل زندگی خود هستند و وابستگی به‌مراتب بیشتری به والدین خود دارند. این امر می‌تواند فرصت مناسبی برای سلب مسئولیت باشد. در نهایت باید گفت اگرچه این مسئله سخت و ناخوشایند است اما تا آخر عمر دانش‌آموزان می‌توانند با استفاده از این مهارت به موفقیت دست یابند.

2. آموزش تفکر هدفمند

مسئله تأثیرگذار بعدی برای افزایش عزت نفس در دانش آموزان، آموزش تفکر هدفمند است. در واقع با استفاده از آموزش نظم در کلاس و راهکارهای متفاوت باید تفکر هدفمند را در کودکان شکل داد. بدین ترتیب می‌توانند قبل از انجام هر عمل به‌خوبی آن را تجزیه‌وتحلیل کرده و سپس دست به عمل بزنند. موفقیت‌های به‌دست‌آمده حاصل از تفکر هدفمند می‌تواند عزت‌نفس و اعتمادبه‌نفس دانش‌آموزان را افزایش دهد.

البته این امر شاید در همه دانش‌آموزان جوابگو نباشد. زیرا ممکن است پایه شخصیتی برخی از آن‌ها مبتنی بر استفاده حداکثری از خلاقیت و ریسک باشد. خلاقیت اگرچه می‌تواند تأثیر بسیار مثبتی بر دانش‌آموزان داشته باشد اما در نهایت بهتر است اندکی نیز با تفکر هدفمند آشنا شوند تا هنگام مواجهه با سختی‌ها سرافکنده نشوند.

تقویت عزت نفس دانش آموزان

راهکارهای ارائه شده برای افزایش عزت نفس در دانش آموزان، در نهایت می‌تواند مهارت‌های تحصیلی دانش‌آموزان، مهارت‌های ارتباطی و موارد دیگر را تقویت کند. این امر در نهایت باعث می‌شود تا دانش‌آموزانی با عزت‌نفس بالا داشته باشیم. دانش‌آموزان دارای عزت‌نفس بالا می‌توانند قدم در راه فتح قله‌های موفقیت بگذارند. علاوه بر موارد گفته شده، موارد زیر نیز می‌تواند در راه های افزایش عزت‌ نفس در کودکان مؤثر باشد.

• برای افزایش عزت نفس در دانش آموزان؛ تمرکز بر روی نکات مثبت رفتارهای دانش‌آموزان
• داشتن بیان درست در نقدکردن دانش‌آموزان بدون هیچ‌گونه تحقیر و سرزنش
• تشویق آنان به خودشناسی درباره علایق خود

نتیجه گیری افزایش عزت نفس در دانش آموزان

افزایش عزت نفس در دانش آموزان در نهایت موجب رشد و پیشرفت فردی آن‌ها می‌شود. دوست داشتن خود می‌تواند دانش‌آموزان را در مرحله‌ای قرار دهد که بتوانند در آینده از زندگی خود رضایت کافی را داشته باشند. در همین راستا معلمان نقش بسیار تعیین‌کننده‌ای را در افزایش عزت‌نفس دانش‌آموزان دارند. با استفاده از روش‌ها و راهکارهای مختلف مانند تشویق دانش‌آموزان، پذیرش شکست، پرهیز از مقایسه، آموزش مسئولیت‌پذیری و … می‌توان گام‌های مثبتی را در جهت افزایش عزت‌نفس دانش‌آموزان برداشت. اگر شما عزت نفس پایینی دارید و به هیچ عنوان علاقه ندارید که فرزندتان مثل شما شود، روش‌ های افزایش عزت ‌نفس در بزرگسالان را مطالعه کنید.