درمان کمال گرایی

افراد در طول زندگی با مشکلات روحی و جسمی مختلفی مواجه می‌شوند که برخی از آن‌ها زندگی فرد را به کلی تحت تاثیر قرار می‌دهد و زندگی او را مختل می‌کند. یکی از بیماری‌های روحی که اکثر افراد به آن مبتلا هستند، کمال گرایی می‌باشد.

این بیماری یک اختلال شخصیتی می‌باشد که انواع مختلفی دارد و به گونه‌های مختلفی فرد را درگیر می‌کند. این بیماری نه تنها روح فرد را تحت تاثیر قرار می‌دهد بلکه می‌تواند زندگی روزمره او را نیز به خطر بیندازد. با پیشرفت این بیماری فرد انگیزه خود را برای انجام کار‌ها از دست می‌دهد و نمی‌تواند به اهداف خود دست یابد.

از این رو بهتر است که هر چه سریع‌تر برای درمان کمال گرایی اقدام کرده و از بروز هر گونه عوارض مخرب این بیماری جلوگیری کند.

اگر با طرحواره‌ها آشنا باشید، حتماً می دانید که یکی از طرحواره ها، معیارهای سختگیرانه نام دارد. برای آشنایی با این طرحواره نیز می توانید مقاله آن را در وب سایت محمد حسین رفاهی مطالعه کنید

کمال گرایی چیست؟

کمال گرایی یکی از مشکلات روحی می‌باشد که برخی از افراد با آن مواجه هستند. گاهی اوقات این مشکل به یک بیماری تبدیل شده و به یک معضل بزرگ در زندگی تبدیل می‌شوند. در این شرایط افراد به دنبال خواسته‌هایی غیر واقعی و عجیب هستند که در دنیای واقعی دسترسی به آن‌ها برای فرد تقریباً غیر ممکن می‌باشد. این افراد زمانی که نمی‌توانند به خواسته‌های خود دست یابند احساس افسردگی کرده و از زندگی ناامید می‌شوند. در این شرایط بهتر است که برای درمان کمال گرایی به فکر چاره بود و راه‌های مختلفی را برای درمان این بیماری امتحان کرد.

می‌خواهید بدانید کمال گرایی چیست و به چه افرادی کمال گرا می‌گویند؟ در معنای لغوی این واژه به خصوصیتی در افراد اطلاق می‌شود که به آن‌ها کمک می‌کند تا خواسته‌هایی در زندگی  روبرو خواهد کرد. این بیماری می‌تواند با عوارضی برای فرد همراه باشد که مهم‌ترین آن‌ها عبارتند از:

• لذت بردن از زندگی را از بین می‌برد.
• اعتماد به نفس را کاهش می‌دهد.
• انرژی و توانایی انجام کار را از فرد می‌گیرد.
• اشتیاق برای تجربه‌های جدید را از فرد می‌گیرد.
• توانایی پیشرفت افراد را کاهش می‌دهد.

روش های درمان کمال گرایی

شاید شما نیز از خود بپرسید که برای درمان کمال گرایی چه کنیم؟ برای پاسخ به این سؤال باید بگوییم که راه حل درمان کمال گرایی متنوع می‌باشد. فرد باید مراحل مختلفی را سپری کند تا بتواند در این امر موفق شود. باید اصولی را رعایت کنید که در ادامه با آن‌ها بیش‌تر آشنا خواهیم شد.

1. تشخیص کمال گرایی در خود

ابتدا باید مشخص کنید که شما با این مشکل مواجه هستید. برای اثبات این امر کافیست سوالاتی را از خود بپرسید و در شرایطی که پاسخ آن‌ها مثبت می‌باشد، مطمئن خواهید شد که شما به درمان کمال گرایی افراطی احتیاج دارید.

• آیا برای نرسیدن به استاندارد‌های ذهنی دچار اضطراب و افسردگی می‌شوید؟
• آیا تصمیم‌گیری برای شما امری سخت و مشکل می‌باشد؟
• آیا از شکست واهمه دارید؟

2. باید‌ها را ر‌ها کنید

بهتر است که کلمه باید را از زندگی خود حذف کنید و هرگز خود را درگیر باید‌ها نکنید. زمانی که تعداد این باید‌ها زیاد شوند شما را دچار استرس کرده و زندگی را برای شما سخت می‌کنند. به طور مثال به جای این که بگویید: «من باید امروز درس بخوانم» بهتر است بگویید: «من نیاز دارم که امروز درس بخوانم. »

3. اهداف خود را بر اساس واقعیت انتخاب کنید

بهتر است که در انتخاب هدف‌ها واقع بین باشید. اهداف شما باید کاملاً واقعی و قابل دسترس باشند تا برای رسیدن به آن‌ها فشار و استرس زیادی را تحمل نکنید. زمانی که شما به یک هدف خود دست می‌یابید می‌توانید برای هدف‌های بعدی گام بردارید اما اگر در دستیابی به هدف اول نا موفق شوید، افسرده می‌شوید و برای رسیدن به اهداف بعدی تلاشی نخواهید کرد.

4. از مسیر لذت ببرید

سعی کنید که در مسیر رسیدن به اهداف نیز از زندگی لذت ببرید و فقط منتظر نتیجه نباشید. اصولاً افرادی که از کار کردن خود لذت نمی‌برند نمی‌توانند از درآمد آن نیز به خوبی لذت ببرند. یا افرادی که فقط به دنبال فراگیری‌یه قطعه خاص در موسیقی هستند، نمی‌توانند از قطعه‌هایی که یاد گرفته‌اند نیز لذت ببرند.

5. از مقایسه کردن خود با دیگران دست بردارید

برای خود ارزش قایل باشید و هرگز خود را با دیگران مقایسه نکنید. این کار می‌تواند کمک بزرگی به شما کند و اعتماد به نفس شما را افزایش دهد. در نتیجه تمرکز شما را از روی اهداف دست نیافتی برمی‌دارد و به شما کمک می‌کند تا برای دستیابی به هدف‌های دست یافتنی گام بردارید.

6. محیطی ایجاد کنید که در آن احساس مقبولیت کنید

این کار سبب می‌شود تا کم‌تر احساس کمبود کنید و در نتیجه راحت‌ تر خود و شرایط زندگی خود را خواهید پذیرفت.

7. روی موارد مثبت تمرکز کنید

بهتر است که ویژگی‌های مثبت خود را ببینید و بر روی آن‌ها تمرکز کنید. این کار سبب می‌شود تا ذهن شما آرام‌تر شود و در نتیجه حس بهتری نسبت به خود پیدا کنید. بهتر است به دنبال علایق خود بروید و تلاش کنید تا بری خود سرگرمی داشته باشید.

آشنایی با انواع کمال گرایی

کمال گرایی دارای انواع مختلفی می‌باشد و هر کدام از آن‌ها فرد را به گونه خاصی درگیر و بیمار می‌کنند. مهم‌ترین نمونه از انواع کمال گرایی به شرح زیر می‌باشند:

• کمال گرایی خودمحور

این نوع کمال گرایی نسبت به دیگر نمونه‌ها سالم‌تر بوده و فرد کم‌تر در معرض افسردگی استرس قرار خواهد گرفت. افرادی که به این بیماری مبتلا می‌شوند، استاندارد‌های خاصی برای خود دارند که شاید از نگاه دیگران بسیار سخت می‌باشد اما این افراد بر این اصول پایبند هستند و در تلاش هستند تا برای رسیدن به اهداف خود این استاندارد‌ها را رعایت کنند.

• کمال گرایی خودانتقادی

افرادی که با این نوع کمال گرایی مواجه هستند، هرگز از خود راضی نیستند و همواره اظهار نارضایتی می‌کنند. استاندارد‌های این گروه نسبت به گروه قبلی بسیار سخت می‌باشد و عملاً دستیابی به آن‌ها برای افراد غیر ممکن است. این افراد معمولاً با ترس از شکست زندگی کرده و هرگز خود را برای تجربه‌ها و چالش‌های جدید آماده نمی‌کنند. این افراد در اکثر مواقع با استرس و افسردگی همراه هستند، نمی‌توانند آرامش را تجربه کنند و باید به دنبال راهی برای درمان کمال گرایی باشند.

• کمال گرایی اجتماعی

برخی مواقع این اجتماع است که به افراد فشار می‌آورد و آن‌ها را با این بیماری درگیر می‌کنند. در این جوامع معمولاً استاندارد‌های سخت‌گیرانه‌ای وضع می‌شود و افراد را مجبور به انجام آن‌ها می‌کنند. افراد نیز دائماً در تلاش هستند تا استاندارد‌ها را به درستی رعایت کنند تا مورد پذیرش جامعه قرار بگیرند. افرادی که در شاخه‌های پزشکی، پرستاری و مهندسی فعالیت دارند، بیش‌تر در معرض ابتلا به این بیماری قرار دارند همواره در تلاش هستند تا مورد تأیید جامعه باشند.

• کمال گرایی دگرمحور

گاهی اوقات فرد به جای تمرکز بر روی خود، به رفتار‌های دیگران حساس می‌شود. معمول در این شرایط فرد استاندارد‌های سختگیرانه‌ای برای دیگران در نظر گرفته و توقع دارند که آن‌ها مطابق این استاندارد‌ها عمل کنند. این افراد در روابط خود سختگیرانه عمل می‌کنند و شخصیتی قضاوت‌گر دارند. بیمارانی که با این مشکل مواجه هستند علاوه برخود به دیگران نیز آسیب می‌رسانند و آن‌ها را مورد آزار و اذیت خود قرار می‌دهند.

• کمال گرایی در ازدواج

زمانی که یکی از زوجین کمال گرا باشند و دیگری این خصوصیت را نداشته باشد، در زندگی با مشکلاتی مواجه خواهند شد. فرد کمال گرا باید همه کار‌ها را به موقع و در زمان مشخص خود انجام دهد و هر گونه تأخیر و یا کوتاهی در انجام کار‌ها او را به شدت اذیت می‌کند. این در حالی است که همسر او این ویژگی را ندارد و برای انجام کار‌ها عجله خاصی به خرج نمی‌دهد. این امر سبب اختلاف بین آن‌ها می‌شود و مشکلاتی را برای زوجین به همراه خواهد داشت.

از طرفی استرس و افسردگی که افراد کمال گرا دارند، می‌تواند مستقیماً بر زندگی طرف مقابل نیز تأثیر گذاشت و او را نیز به این بیماری درگیر کند. از این رو باید قبل از آن که زندگی مشترک بین این دو نفر از بین برود، هر چه سریع‌تر به دنبال راهی برای درمان کمال گرایی در ازدواج بود.

• کمال گرایی در اسلام

دین اسلام بر ساده زیستی تأکید دارد و معتقد است که نباید در زندگی افراط به خرج دهید و در هیچ زمینه‌ای به فکر تجمل گرایی نباشید. همه این‌ها اصولی هستند که فرد را از کمال گرایی دور می‌کند و به راحت‌تر زندگی کردن افراد کمک می‌کنند. مطابق با اصول اسلام نباید بیش از حد به نظر دیگران اهمیت دهید و کاری که فکر می‌کنید درست است را انجام دهید. همچنین در انتخاب اهداف و معیار‌های خود باید واقع بینانه عمل کنید و به دنبال هدف‌های غیر واقعی و دست نیافتنی نباشید.

علاوه بر همه این‌ها دین اسلام معتقد است که این ویژگی به فرد آسیب می‌رساند و سبب بروز مشکلات روحی فراوانی در افراد خواهد شد. از این رو باید هر چه سریع‌تر برای درمان کمال گرایی اقدام کنید و به دنبال یک زندگی شاد‌تر و راحت‌تر بود. درمان کمال گرایی در اسلام یک امر ضروری و واجب می‌باشد و هر فرد برای حفظ سلامتی خود باید به دنبال راهی باشد تا این ویژگی را در خود کاهش دهد.