یکی از قویترین احساسات آدمی ترس میباشد در تمام دنیا مردم این احساس را تجربه کردهاند. در واقع ترس باعث میشود که ما از خودمان محافظت کنیم. اما گاهی اوقات این ترس آنقدر زیاد میشود که از جنبه محافظت میگذرد و باعث بد شدن حال ما میگردد. در واقع دیگر دچار ترس نابجا میشویم. ذهن ما قادر است تا از موقعیتهای خطرناک تصویرسازی کند. در نتیجه ما دچار احساس ترس میشویم. در واقع ذهن در مقابل موقعیتهایی که آشنا نمیباشد و همچنین نمیتوان آن را کنترل کرد نیز همین واکنش را نشان میدهد. با ما در این مقاله همراه شوید تا به شما بگوییم که ترس نابجا چیست؟
تعریف ترس
در واقع ترس یک احساس واقعی در وجود ما انسانها است. میتوان گفت اخطاریست برای خطری که امکان دارد در اطراف ما وجود داشته باشد. در واقع ترس یک غریزه میباشد. ترس باعث محافظت از ما میشود و هوشیاری ما را در مقابل خطرات بالا میبرد و به ما آمادگی مقابله با خطر را میدهد.
احساس ترس در بعضی فضاها بسیار مفید میباشد زیرا میتواند یک هشدار باشد که از خود در مقابل خطری محافظت کنیم. احساس ترس میتواند خفیف یا شدید باشد. همچنین میتواند کوتاه یا بلند مدت باشد. هنگامی که ترس از حالت عادی خود خارج شود تبدیل به ترس نابجا میشود.
ترس نابجا چیست؟
در تعریف ترس نابجا میتوان گفت هنگامی که ترس شما از حالت عادی و روزمره بیشتر شود یعنی ترس نابجا بوجود آمدهاست. در واقع ترس نابجا نشان دهنده این است که شما دلیل موجهی برای اضطراب خود ندارید و یا اینکه میزان ترس و اضطراب شما از حد معمول بالاتر میباشد.
انواع ترس در زندگی
در واقع ترس انواع مختلفی دارد که در اینجا به بعضی از آنها اشاره میکنیم.
1. ترس از ارتفاع
ترس از ارتفاع یا آکروفوبیا معمولاً رایجترین نوع ترس به حساب میآید و شدت آن در افراد مختلف متفاوت میباشد. این افراد از سوارشدن به آسانسور و یا قدمزدن در مکانهای بلند میترسند. هنگامی که در ارتفاع قرار میگیرند دچار تپش قلب میشوند و کنترل اضطراب خود را از دست میدهند.
2. ترس بیرون رفتن از خانه
این افراد در محیطهای ناشناس دچار هراس میشوند زیرا راه فرار را نمیدانند. معمولاً این ترس پیچیدهمیباشد و حملات عصبی شدیدی را در فرد ایجاد میکند. این ترس در هر مرحلهای که قرار دارد باید درمان شود. بخاطر ترس این افراد از محیطهای خارج از فضای خانه، به آن ترس بیرون رفتن از خانه هم میگویند. در واقع آنها از محیطهای ناامن میترسند.
3. ترس از مرگ
یکی از آزاردهنده ترین فوبیاها میباشد که فرد یا از اینکه بمیرد وحشت دارند و یا اینکه خود عمل مردن برای او ترسناک میباشد. این ترس اگر خیلی زیاد باشد باید حتماً مورد درمان قرار گیرد.
4. ترس از مردم و اجتماع
این نوع ترس باعث بهم ریختن روابط اجتماعی فرد خواهد شد. چنین فردی در برخورد با اجتماع دچار احساس خجالت و نگرانی میشود بنابراین از قرارگرفتن در محیط اجتماعی پرهیز میکند.
5. ترس از آینده
نگرانی برای آینده به خاطر پیچیدگیهایی که در زندگی انسانها وجود دارد امروز زیاد دیدهمیشود. اگر میزان نگرانی مناسب باشد میتواند در رسیدن به موفقیت کمک زیادی کند اما اگر از حد نرمال خود بیشتر شود باعث ایجاد افسردگی و مشکلات دیگر میشود.
6. ترس از سگ
ترسی که سینوفوبیا نامیدهمیشود ریشه در کودکی اشخاص دارد. در حالی که میبینیم بعضی از افراد سگها را بسیار دوست دارند بعضی دیگر به شدت از آنها میترسند.
7. ترس از حشرات
این موجودات به ظاهر کوچک درست است که چندان ترسناک به نظر نمیآید اما افرادی هستند که به شدت از این حشرات میترسند.
8. ترس از پرواز
از دیگر ترسهایی که در دنیا معروف میباشد ترس از پرواز میباشد. پروازهای زیادی در طول روز در کل جهان انجام میگیرد و احتمال سقوط یک هواپیما خیلی کم میباشد. مردمان زیادی هستند که ترس از پرواز با هواپیما دارند.
9. ترس بیجا از فضای بسته
کلاستروفوبیا یا ترس از فضایبسته در واقع ترس آزار دهنده ای میباشد. در واقع این افراد با بستهشدن در، احساس خفگی میکنند و دچار تپش قلب میشوند. معمولاً این افراد از فضاهای کوچک و دربسته میترسند. در هنگامی که حملات عصبی به آنها دست میدهد دیوارها را در حال نزدیک شدن به خود میبینند.
10 ترس از تاریکی، ترس نابجا
افرادی هستند که به شدت از تاریکی میترسند و همواره در محیط تاریک منتظر اتفاقات بد میباشند. این حالت ممکن است آنقدر در آنها شدید باشد که در تمام مدت در تاریکی حالت دفاعی به خود بگیرند. معمولاً این افراد دچار مشکلات خواب میباشند چرا که به راحتی در تاریکی نمیتوانند بخوابند.
11. ترس از شکست
در این نوع ترس افراد معتقدند که از خود شکست نمیترسند بلکه از عواقب شکست در وحشت هستند. ترس از شکست باعث میشود تا ما به خود اجازه ندهیم تا تجربههای تازهای را امتحان کنیم و همین امر باعث میشود تا عزت نفس خود را از دست بدهیم. در صورتی که این فوبیا از بین نرود در زندگی نمیتوانیم پیشرفت کنیم.
12 ترس از ازدواج
ترس از ازدواج امروزه در بین جوانهای جامعه رواج زیادی پیدا کرده است. دلیل آن به خاطر مسئولیتهایی که ازدواج به همراه میآورد و ترس از شکست خوردن در ازدواج میباشد.این امر در نظر جوانان ترسناک به نظر میرسد. بعضی از جوانان فکر میکنند که نمیتوانند همه عمر خود را با یک نفر بگذرانند. شاید بخاطر همین امر از ازدواج دوری میکنند.
آیا ترس برای انسان لازم است؟
وقتی در مورد ترس صحبت میکنیم چیزهای بد و ناخوشایند در ذهن ما مرور میشود. اما باید بدانیم که ترس چندان بد هم نمیباشد. ترس هم مثل غم و شادی قسمتی از وجود انسان میباشد. در واقع ترس برای بقای انسان ضروری میباشد. ترس باعث میشود تا
- در برابر آسیبها هوشیار باشیم
- زندگی بهتری داشته باشیم
- برای شغل ما مفید میباشد
- میتواند فرحبخش باشد
- کمک میکند تا به دیگران بتوانیم نزدیکتر شویم و ارتباط بهتری برقرار کنیم
دلایل ترسیدن چیست؟ چرا میترسیم؟
ترس احساسی است که در موقع خطر به ما دست میدهد این حس یک حس ناخوشایند میباشد که وقتی ما احساس خطر میکنیم در ذهن ما ایجاد میشود. علت اینکه ما میترسیم به خاطر این است که نگرانیم از انجام کاری دچار شکست شویم یا وحشت داریم تا مبادا آسیبی به ما برسد. در صورتی که ترس ما بجا باشد طبیعی است و مشکلی پیش نمیآید. اما اگر دچار ترس نابجا شویم مشکلات زیادی برای ما به وجود میآید و مانع پیشرفتمان خواهد شد. اکنون ببینیم ترس نابجا و بجا چیست؟
چه زمانی ترس طبیعی و چه زمانی نابجا است؟
ترس یک احساس طبیعی و عادی میباشد که در همه انسانها و حتی جانوران وجود دارد و باعث میشود تا ما خود را در مقابل آسیبهایی که ممکن است به ما برسد حفظ کنیم و مواظب خود باشیم. مثلاً ترس از حیوانات درنده یا ترس از بلندی و یا ترس از صداهای مهیب همه اینها به صورت طبیعی در نهاد آدمی گذاشتهشده است تا از خود محافظت کند. در واقع این گونه ترسها به نام ترس بجا معروف هستند.
شاید برای شما این سؤال پیش آمده باشد که کدام ترس نابجا است؟ بعضی از ترسها بیدلیل در وجود انسان به وجود میآید و مدام ذهن او را به خود درگیر میکند تا جایی که اجازه فعالیت روزانه را از انسان میگیرد. مثلاً ترس از تاریکی اتاق یا ترس از موجودات خیالی، ترس از رفتن به پیش پزشک، ترس از آمپول و یا ترس از دست دادن نزدیکان همه جزو ترسهای نابجا هستند. ترسهای نابجا اگر از حد خود فراتر روند زندگی فرد را دچار اختلال میکنند.
عوارض ترس نابجا چیست؟
درست است که ترس اگر طبیعی و به جا باشد برای بدن مشکلی ایجاد نمیکند و لازم میباشد اما همیشه باید مواظب باشید تا دچار ترسهای نابجا نشوید زیرا مشکلات مختلفی را برای شما به وجود میآورد. در اینجا به چند مشکل که توسط ترس نابجا به وجود میآید اشاره میکنیم.
- از دست دادن فرصتهای مختلف زندگی
- تجربه اضطرابهای شدید
- تنهایی و انزوا
- بالا رفتن احتمال افسردگی
- احساس درماندگی و ضعف
تفاوت ترس و فوبیا چیست؟
ترس یک حس به جا و طبیعی میباشد که در نهاد انسان گذاشته شده است و در واقع مکانیسم دفاعی بدن را فعال کرده تا انسان بتواند در برابر موقعیتهای خطرناک از خودش دفاع کند. اما فوبیا نوع مشکل روانی میباشد که به خاطر ترس غیر منطقی در وجود انسان به وجود آمده است و هیچ دلیل منطقی و قانعکنندهای برای این ترس وجود ندارد و آن را میتوان یک ترس بیدلیل و یا نابجا به حساب آورد.
علت ترسهای نابجا چیست؟
ترس در واقع واکنشی است که در بدن ما هنگامی که در برابر خطرها در موقعیتهای خطرناک قرار میگیرد دست میدهد. بدن برای اینکه بتواند از ما محافظت کند سیگنالهایی را به سمت سیستم عصبی میفرستد و در نتیجه هورمونهای اضطراب برای مقابله با این خطر ترشح میشود. اما اگر همین ترس از حد معمول خود فراتر رود تبدیل به ترس نابجا میشود. در اینجا به دلایل ترسهای نابجا اشاره میکنیم.
تراژدیسازی در اثر ترس نابجا
فرد در ذهن خود شروع به ساختن داستانهای هیجانی و تراژدی میکند و در نتیجه اضطراب و وحشت خود را زیاد میکند.
منفینگری در اثر ترس نابجا
فرد به دنبال راه حلی برای از بین رفتن ترس میگردد اما هیچ راهی را نمییابد و برای آنکه بتواند بر این موقعیت غلبه کند شروع به گفتن جملات منفی میکند.
پافشاری منتقدانه در اثر ترس نابجا
فرد به خاطر وحشتی که دچار آن شده است بر روی جمله منفی پافشاری میکند.
فاجعهسازی در اثر ترس نابجا
فرد مدام به دنبال اتفاق بدی میگردد. خودش و اطرافیانش را همواره در حال انتظار یک فاجعه تصور میکنند.
روشهای غلبه بر ترس و اضطراب
در صورتی که دچار ترس نابجا شدهاید میتوانید این مراحل را در زندگی خود اجرا کنید تا بتوانید بر این ترس غلبه کنید.
- حواس خود را پرت کنید
- نفس عمیق بکشید
- با ترس خود روبرو شوید
- بدترین حالتی که ممکن است اتفاق بیفتد را تصور کنید
- به دنبال دلیل بگردید
- از کمال گرایی دست بکشید
- تصویر زیبایی در ذهن خود ایجاد کنید
- در مورد ترس خود صحبت کنید
- علت ترس خود را بیابید
- خودتان را تشویق کنید
نگاه کلی به ترس نابجا
ترس یکی از قویترین احساساتی است که در وجود آدمی نهاده شده است باعث میشود تا انسان در مقابل موقعیتهای خطرناک حالت دفاعی به خود بگیرد و از خود محافظت کند در واقع ترس بصورت به جا و طبیعی برای بدن نیاز است اما اگر ترس از حالت طبیعی خود خارج شود تبدیل به ترس نابجا میشود و در واقع میتوان گفت ترسهای نابجا بیدلیل در وجود فرد به وجود میآیند و باعث به هم ریختن زندگی عادی فرد میشوند و لو را دچار اختلالات روانی میکنند. فردی که دچار ترسهای نابجا است باید سعی کند به روشهای خاصی این ترس را در خود کنترل کند و اگر توان این کار را ندارد حتماً باید به یک پزشک متخصص این امر مراجعه کند.